درباره‌ی مقاله:
شروع یک حرکت اساسی در جهت ارزش‌گذاری به ساختمان‌های برتر از نظر انرژی و محیط زیست: از ویرایش جدید مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان تا پیش‌نویس دستورالعمل ارزیابی و رده‌بندی ساختمان‌های سبز؛ این شماره‌ی مجله‌ی معماری و انرژی به موضوع مهم ارزیابی و رده‌بندی ساختمان‌های سبز اختصاص یافته است. لازم به ذکر است این رویکرد به دلیل دو اقدام مهمی است که اخیراً در جهت رده‌بندی کیفی ساختمان‌ها صورت گرفته است: رده‌بندی انرژی و رده‌بندی ساختمان‌های سبز. در جهت اجرایی کردن آیین‌نامه‌ی ماده‌ی ۱۸ قانون اصلاح الگوی مصرف، در شهریور ۱۳۹۹ ویرایش جدید مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان ابلاغ گردید. ویرایش جدید فرصت‌هایی را در طراحی و اجرا فراهم ساخت که در ویرایش قبلی وجود نداشت. برای تهیه‌ی متن ویرایش جدید، که چهارمین ویرایش مبحث محسوب می‌گردد، ۱۰ قانون و کد معتبر انرژی، در سطح جهانی و منطقه‌ای مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. رده‌بندی ساختمان‌ها از دیدگاه مصرف انرژی: در ویرایش جدید مبحث ۱۹، علاوه‌بر رده‌ی «ساختمان‌های مطابق مبحث ۱۹ (EC)» که پایین‌ترین رده‌ی انرژی تلقی می‌شود، سه رده‌ی انرژی بالاتر، تحت عناوین «ساختمان کم‌انرژی (+EC)»، «ساختمان بسیار کم‌انرژی (++EC)»، و «ساختمان با مصرف انرژی نزدیک به صفر (ECnZ)» نیز تعریف شده است. لازم به توضیح است که چنین الگویی در دیگر کشورها نیز در نظر گرفته شده است. برای مثال، در کشورهای اروپایی، طراحی و اجرای «ساختمان‌های با مصرف انرژی نزدیک صفر» تا پایان سال ۲۰۱۸ اختیاری بود، ولی از آغاز سال ۲۰۱۹، مطابق ضوابط جدید اروپا، لازم است طراحی و اجرای تمامی ساختمان‌های عمومی جدید مطابق ضوابط تعیین‌شده برای «ساختمان‌های با مصرف انرژی نزدیک صفر» باشد. علاوه‌بر این، مقرر شده است که از پایان سال ۲۰۲۰ مبنای طراحی و اجرای تمامی ساختمان‌های نو «ساختمان‌های با مصرف انرژی نزدیک صفر» باشد. روش‌های جدید طراحی ساختمان‌ها: در ویرایش‌های پیشین مبحث ۱۹ دو روش طراحی پوسته‌ی خارجی ساختمان مطرح شده بود. در ویرایش جدید، علاوه‌بر دو روش «تجویزی» و «موازنه‌ای»، دو روش دیگر، تحت عناوین «نیاز انرژی» و «کارایی انرژی» نیز مطرح شده‌اند. روش «تجویزی» ساده‌ترین روش و روش «کارایی انرژی» تخصصی‌ترین روش طراحی هستند. در عین حال، کمترین گزینه‌ها در طراحی و بیشترین هزینهی اجرا در حالت استفاده از روش تجویزی است، در حالی که بیشترین گزینه‌ها و حق انتخاب‌ها در طراحی و کمترین هزینهی اجرا در صورتی قابل دستیابی است که از روش «کارایی انرژی» استفاده شود. لازم به ذکر است کاربرد روش‌های جدید طراحی مستلزم کسب صلاحیت‌ها از مراجع ذی‌صلاح است، و به این ترتیب، تخصص انرژی به زودی رسمیت خواهد یافت. بهره‌گیری از روشنایی طبیعی و سیستم‌های بر پایه‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر: در روش‌های مختلف طراحی مطابق با ویرایش جدید مبحث ۱۹، ضوابط جدیدی برای بهره‌گیری حداکثر از روشنایی طبیعی و سیستم‌های بر پایه‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر در نظر گرفته شده است. علاوه‌بر این، در بخش‌های مربوط به تأسیسات مکانیکی، در کنار موارد مطرح‌شده در ویرایش قبلی، موضوعات کلیدی دیگری نیز، از جمله حداقل بازدهی تجهیزات، کنترل و پایش، بازیافت و ذخیره‌سازی انرژی مد نظر قرار گرفته است. در بخش‌های مربوط به تأسیسات برقی نیز، علاوه‌بر توجه به روشنایی مصنوعی، سیستم‌های کنترل و موتورها، به موضوعات مهم دیگر، از جمله کاربرد سیستم‌های تولید هم‌زمان، ترانسفورماتورها، مولدهای نیروی برق اضطراری، بانک‌های خازن پرداخته شده است. بهره‌گیری از تجارب دیگر کشورها و حمایت معنوی معاونت علمی و فن‌آوری ریاست جمهوری و سازمان UNDP: ویرایش جدید با حمایت معنوی و مالی معاونت محترم علمی و فن‌آوری ریاست جمهوری و سازمان UNDP تهیه شده است، و با توجه به این نکته که دارای جنبه‌های نوآورانه نسبت به مقررات مطرح جهانی بررسی شده است، ترجمه به زبان انگلیسی آن نیز در حال تهیه شدن است. جهت‌گیری به سوی ساختمان‌های سبز: در ماده‌ی ۱۸ قانون اصلاح الگوی مصرف، آنچه به عنوان یک تکلیف مشخص شده است صرفاً بازبینی مقررات انرژی نیست، بلکه هدفی بسیار متعالی‌تر در نظر گرفته شده است. در متن این ماده صریحاً عبارت «جهت‌گيري به سوي ساختمان سبز» عنوان شده است. در همین راستا، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از سال ۱۳۹۷ اقدام به انجام پروژه‌ای نموده است که در آن، در گام اول، الگوهای در نظر گرفته شده در ۱۳ مرجع معتبر جهانی و منطقه‌ای مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. مطرح شدن «سرو سبز»، به عنوان الگوی ملی ارزیابی ساختمان‌های سبز: پس از جمع‌بندی نتایج حاصل از تحلیل‌ها و مقایسه‌ها، الگویی برای ایران پیشنهاد گردید، و پس از برگزاری جلسات هم‌اندیشی، با حضور نمایندگان نهادهای مختلف ذی‌ربط و صاحب‌نظرترین متخصصین در زمینه‌های مختلف مطرح در ساختمان‌های سبز، وزن‌دهی به معیارهای مختلف تعیین‌شده صورت گرفت. به این ترتیب، راه برای دستیابی به الگوی ملی ارزیابی و رده‌بندی ساختمان‌های سبز، با عنوان «سرو» هموار گردید. لازم به ذکر است کارفرمای این پروژه‌ی سازمان ملی زمین و مسکن است، و امیدواریم که در آینده‌ی نزدیک، متنِ تهیه شده، به عنوان مدرک پشتیبان، برای ابلاغ دومین آیین‌نامه‌ی اجرایی ماده‌ی ۱۸ قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی اعلام گردد. تهیه‌ی مدارک پشتیبان و راهنماهای لازم: اقداماتی که در ادامه باید انجام شود تهیه‌ی راهنماهای تخصصی مورد نیاز برای مبحث ۱۹ و همچنین الگوی ارزیابی ساختمان‌های سبز است، تا راه‌حل‌های فنی ساده و اجرایی برای هر یک از این دو مرجع مهم ملی در اختیار طراحان و تصمیم‌گیرندگان پروژه‌های ساختمانی قرار گیرد. امید است مطالب ارائه‌شده در این شماره زمینه را، برای طرح سؤالات و پیشنهادات در جهت تکمیل الگوی ملی پیشنهادی، برای ارزیابی ساختمان‌های سبز، فراهم نماید.
واژه‌های کلیدی:
ویرایش جدید مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان ، سرو سبز ، رده بندی ساختمان های سبز ، ارزیابی ساختمان ، کارایی انرژی ، بهینه سازی انرژی
راهنمای استناد به مقاله:
جهت ارجاع این مقاله در اثر پژوهشی خود می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
محمدکاری، بهروز؛ 1399؛ سخن سردبیر؛ فصلنامه معماری و انرژی؛ تهران؛ شماره هفتم و هشتم؛ ص 4-5.
نسخـه چاپــی
قیمت: 290000 تومان
ارسال توسط پست
- سخن سردبیر
دکتر بهروز محمدکاری
- معماري پايدار و سنت معماري در ايران
وحيد قباديان، دکتری معماری
- انرژي‌هاي تجديدپذير، راهي براي برون‌رفت از بحران انرژي يا کالاي لوکس
عادل محقق، کارشناس ارشد انرژی‌های تجدیدپذیر
- گلخانه، روشي براي بهبود آسايش حرارتي منازل مسکوني در اقليم‌هاي سرد
بهرنگ طالبی، فوق دکتری مهندسی ساختمان
- معيارها و چالش‌هاي مطرح در کيفيت هواي داخل ساختمان
فاطمه زاهد، کارشناس ارشد محیط زیست؛ فائزه برهانی، کارشناس ارشد محیط زیست
- بازيافت، بهينه‌ترين راه‌کار مديريت پسماندهاي ساختماني
فاطمه زاهد، کارشناس ارشد محیط زیست؛ فائزه برهانی، کارشناس ارشد محیط زیست
- بازيافت ضايعات براي توليد مصالح ساختمانی
سهراب ویسه، دکتری مهندسی معدن
- نقش فرم در کاهش مصرف انرژي و دستيابي به ساختمان سبز
غزال راهب، فوق دکتری معماری؛ معصومه حقانی، کارشناس ارشد معماری
- دسترس‌پذيري در راستاي توسعه‌ي پايدار
شعله نوذری، کارشناس ارشد معماری
- ارزيابي شاخص ردپاي آب در ساختمان، گامي در جهت پايداري
کامليا پورمخدومی، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ بهروز محمدکاری، دکتری فیزیک ساختمان
- الگوهاي ارزيابي ساختمان‌هاي سبز در کشورهاي توسعه‌يافته
کامليا پورمخدومی، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ ميثم اکبري پايدار، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ بهروز محمدکاری، دکتری فیزیک ساختمان
- الگوهاي ارزيابي ساختمان‌هاي سبزِ کشورهاي در حال توسعه
ميثم اکبري پايدار، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ کامليا پورمخدومی، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ بهروز محمدکاری، دکتری فیزیک ساختمان
- بهينه‌سازي مصرف انرژي در ساختمان‌ها: رويکرد جديد در مقررات ملي ساختمان
بهروز محمدکاری، دکتری فیزیک ساختمان؛ کامليا پورمخدومی، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ ميثم اکبري پايدار، کارشناس ارشد معماری و انرژی
- بررسي عملکرد ديوارهاي زنده از ديدگاه انرژی
حميد ستاري کرکزلو، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ بهروز محمدکاری، دکتری فیزیک ساختمان
- تأثير داده‌هاي اقليمي در محاسبه‌ي مصرف انرژي ساختمان
عبدالسلام ابراهيم‌پور، دکتری تبدیل انرژی
- گزارشات اقليمـی، منحنـی آمبروترميـک (سمنان)
دفتر مطالعات اقلیمی فصلنامه‌ی معماری و انرژی
نسخـه چاپــی
قیمت: 290000 تومان
ارسال توسط پست
© Copyright 2021 ae-mag.ir | Energy and Architecture Magazine . All rights reserved.
ISSN 2645-5994
سخن سردبیر:
سال دوم | شماره هفتم و هشتم
شروع يک حرکت اساسي در جهت ارزش‌گذاري به ساختمان‌هاي برتر از نظر انرژي و محيط زيست: از ويرايش جديد مبحث 19 مقررات ملي ساختمان تا پيش‌نويس دستورالعمل ارزيابي و رده‌بندي ساختمان‌هاي سبز. اين شماره‌ي مجله‌ي معماري و انرژي به موضوع مهم ارزيابي و رده‌بندي ساختمان‌هاي سبز اختصاص يافته است. لازم به ذکر است اين رويکرد به دليل دو اقدام مهمي است که اخيراً در جهت رده‌بندي کيفي ساختمان‌ها صورت گرفته است: رده‌بندي انرژي و رده‌بندي ساختمان‌هاي سبز. در جهت اجرايي کردن آيين‌نامه‌ي ماده‌ي 18 قانون اصلاح الگوي مصرف، در شهريور 1399 ويرايش جديد مبحث 19 مقررات ملي ساختمان ابلاغ گرديد. ويرايش جديد فرصت‌هايي را در طراحي و اجرا فراهم ساخت که در ويرايش قبلي وجود نداشت. براي تهيه‌ي متن ويرايش جديد، که چهارمين ويرايش مبحث محسوب مي‌گردد، 10 قانون و کد معتبر انرژي، در سطح جهاني و منطقه‌اي مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفتند. رده‌بندي ساختمان‌ها از ديدگاه مصرف انرژي: در ويرايش جديد مبحث 19، علاوه‌بر رده‌ي «ساختمان‌هاي مطابق مبحث 19 (EC)» که پايين‌ترين رده‌ي انرژي تلقي مي‌شود، سه رده‌ي انرژي بالاتر، تحت عناوين «ساختمان کم‌انرژي (+EC)»، «ساختمان بسيار کم‌انرژي (++EC)»، و «ساختمان با مصرف انرژي نزديک به صفر (ECnZ)» نيز تعريف شده است. لازم به توضيح است که چنين الگويي در ديگر کشورها نيز در نظر گرفته شده است. براي مثال، در کشورهاي اروپايي، طراحي و اجراي «ساختمان‌هاي با مصرف انرژي نزديک صفر» تا پايان سال 2018 اختياري بود، ولي از آغاز سال 2019، مطابق ضوابط جديد اروپا، لازم است طراحي و اجراي تمامي ساختمان‌هاي عمومي جديد مطابق ضوابط تعيين‌شده براي «ساختمان‌هاي با مصرف انرژي نزديک صفر» باشد. علاوه‌بر اين، مقرر شده است که از پايان سال 2020 مبناي طراحي و اجراي تمامي ساختمان‌هاي نو «ساختمان‌هاي با مصرف انرژي نزديک صفر» باشد. روش‌هاي جديد طراحي ساختمان‌ها: در ويرايش‌هاي پيشين مبحث 19 دو روش طراحي پوسته‌ي خارجي ساختمان مطرح شده بود. در ويرايش جديد، علاوه‌بر دو روش «تجويزي» و «موازنه‌اي»، دو روش ديگر، تحت عناوين «نياز انرژي» و «کارايي انرژي» نيز مطرح شده‌اند. روش «تجويزي» ساده‌ترين روش و روش «کارايي انرژي» تخصصي‌ترين روش طراحي هستند. در عين حال، کمترين گزينه‌ها در طراحي و بيشترين هزينهي اجرا در حالت استفاده از روش تجويزي است، در حالي که بيشترين گزينه‌ها و حق انتخاب‌ها در طراحي و کمترين هزينهي اجرا در صورتي قابل دستيابي است که از روش «کارايي انرژي» استفاده شود. لازم به ذکر است کاربرد روش‌هاي جديد طراحي مستلزم کسب صلاحيت‌ها از مراجع ذي‌صلاح است، و به اين ترتيب، تخصص انرژي به زودي رسميت خواهد يافت. بهره‌گيري از روشنايي طبيعي و سيستم‌هاي بر پايه‌ي انرژي‌هاي تجديدپذير: در روش‌هاي مختلف طراحي مطابق با ويرايش جديد مبحث 19، ضوابط جديدي براي بهره‌گيري حداکثر از روشنايي طبيعي و سيستم‌هاي بر پايه‌ي انرژي‌هاي تجديدپذير در نظر گرفته شده است. علاوه‌بر اين، در بخش‌هاي مربوط به تأسيسات مکانيکي، در کنار موارد مطرح‌شده در ويرايش قبلي، موضوعات کليدي ديگري نيز، از جمله حداقل بازدهي تجهيزات، کنترل و پايش، بازيافت و ذخيره‌سازي انرژي مد نظر قرار گرفته است. در بخش‌هاي مربوط به تأسيسات برقي نيز، علاوه‌بر توجه به روشنايي مصنوعي، سيستم‌هاي کنترل و موتورها، به موضوعات مهم ديگر، از جمله کاربرد سيستم‌هاي توليد هم‌زمان، ترانسفورماتورها، مولدهاي نيروي برق اضطراري، بانک‌هاي خازن پرداخته شده است. بهره‌گيري از تجارب ديگر کشورها و حمايت معنوي معاونت علمي و فن‌آوري رياست جمهوري و سازمان UNDP: ويرايش جديد با حمايت معنوي و مالي معاونت محترم علمي و فن‌آوري رياست جمهوري و سازمان UNDP تهيه شده است، و با توجه به اين نکته که داراي جنبه‌هاي نوآورانه نسبت به مقررات مطرح جهاني بررسي شده است، ترجمه به زبان انگليسي آن نيز در حال تهيه شدن است. جهت‌گيري به سوي ساختمان‌هاي سبز: در ماده‌ي 18 قانون اصلاح الگوي مصرف، آنچه به عنوان يک تکليف مشخص شده است صرفاً بازبيني مقررات انرژي نيست، بلکه هدفي بسيار متعالي‌تر در نظر گرفته شده است. در متن اين ماده صريحاً عبارت «جهت‌گيري به سوي ساختمان سبز» عنوان شده است. در همين راستا، مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي از سال 1397 اقدام به انجام پروژه‌اي نموده است که در آن، در گام اول، الگوهاي در نظر گرفته شده در 13 مرجع معتبر جهاني و منطقه‌اي مورد بررسي و مقايسه قرار گرفتند. مطرح شدن «سرو سبز»، به عنوان الگوي ملي ارزيابي ساختمان‌هاي سبز: پس از جمع‌بندي نتايج حاصل از تحليل‌ها و مقايسه‌ها، الگويي براي ايران پيشنهاد گرديد، و پس از برگزاري جلسات هم‌انديشي، با حضور نمايندگان نهادهاي مختلف ذي‌ربط و صاحب‌نظرترين متخصصين در زمينه‌هاي مختلف مطرح در ساختمان‌هاي سبز، وزن‌دهي به معيارهاي مختلف تعيين‌شده صورت گرفت. به اين ترتيب، راه براي دستيابي به الگوي ملي ارزيابي و رده‌بندي ساختمان‌هاي سبز، با عنوان «سرو» هموار گرديد. لازم به ذکر است کارفرماي اين پروژه‌ي سازمان ملي زمين و مسکن است، و اميدواريم که در آينده‌ي نزديک، متنِ تهيه شده، به عنوان مدرک پشتيبان، براي ابلاغ دومين آيين‌نامه‌ي اجرايي ماده‌ي 18 قانون اصلاح الگوي مصرف انرژي اعلام گردد. تهيه‌ي مدارک پشتيبان و راهنماهاي لازم: اقداماتي که در ادامه بايد انجام شود تهيه‌ي راهنماهاي تخصصي مورد نياز براي مبحث 19 و همچنين الگوي ارزيابي ساختمان‌هاي سبز است، تا راه‌حل‌هاي فني ساده و اجرايي براي هر يک از اين دو مرجع مهم ملي در اختيار طراحان و تصميم‌گيرندگان پروژه‌هاي ساختماني قرار گيرد. اميد است مطالب ارائه‌شده در اين شماره زمينه را، براي طرح سؤالات و پيشنهادات در جهت تکميل الگوي ملي پيشنهادي، براي ارزيابي ساختمان‌هاي سبز، فراهم نمايد.
سردبیر مهمان:
دکتر بهروز محمدکاری
