• serch

از نمای معمولی تا نمای زیستی: ارتقای زیبایی و عملکرد ساختمان با ریزجلبک

منتشر شده در شماره دوازدهم فصلنامه معماری و انرژی

نویسنده مسئول:

حمیدرضا رضازاده

کارشناسی ارشد فن‌آوری معماری بایونیک

همکاران:

فریال احمدی، دکتری معماری و استادیار دانشگاه مازندران؛ سعبد حقیر، دکتری معماری و دانشیار دانشگاه تهران؛ هاجر صدرموسوی گرگری، کارشناسی معماری

درباره‌ی مقاله:

هویت بصری کلی شهرها، تجمیعی از نماهای ساختمان‌های موجود در آن قلمرو تلقی می‌شود. ازاین‌رو، ارتقای زیبایی و کیفیت نما و کالبد بناها، به‌طور مستقیم در خلق چشم‌اندازی زیبا و مطلوب برای شهرها نقش‌آفرین خواهد بود. در زمره معضلات متعدد کلان‌شهرها، پدیده «جزایر گرمایی شهری» ناشی از انباشت دی‌اکسید کربن در هوا، از چالش‌های اساسی به شمار می‌رود. با وجود این، برنامه‌های متداول در حوزه مدیریت کیفیت هوا، عمدتاً بر اعمال کنترل بر منابع انتشاردهنده دی‌اکسید کربن تمرکز دارند. تحول در رویکردهای طراحی، اتخاذ راهبردهای نوآورانه و خلق الگوهای معماری و شهرسازی سازگار با محیط‌زیست، گامی بلند در جهت حفظ و ارتقای پایداری شهری و پاسخگویی به نیازهای بشر به‌طور همزمان خواهد بود. از جداره‌های خارجی ساختمان‌ها به‌عنوان مرز میان فضای داخلی و محیط پیرامون، انتظار می‌رود که ضمن کنترل عوامل خارجی و بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های محیط، در راستای تأمین آسایش ساکنین و ایفای نقشی مؤثر در کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها عمل کنند. در این راستا، به‌کارگیری ریزجلبک به‌عنوان یک میکروارگانیسم با توانایی جذب بالا دی‌اکسید کربن از هوا و تلفیق آن با نمای ساختمان در محفظه‌هایی موسوم به «زیست‌رآکتور» می‌تواند ضمن ارتقای زیبایی نمای ساختمان و شهر، جداره‌های بنا را به سطوح فتوسنتز کننده (به‌عنوان نمای زیستی) تبدیل نماید. این امر در جهت مقابله با تغییرات گرمایی اقلیم، ارتقای عملکرد حرارتی ساختمان به شیوه‌ای غیرفعال و نهایتاً تبدیل یک ساختمان معمولی به یک «ساختمان زنده» با قابلیت تولید انرژی، حائز اهمیت خواهد بود.

راهنمای استناد به مقاله:

جهت ارجاع این مقاله در اثر پژوهشی خود می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:

رضازاده، حمیدرضا؛ احمدی، فریال؛ حقیر، سعید؛ صدرموسوی گرگری، هاجر؛ 1403؛ از نمای معمولی تا نمای زیستی: ارتقای زیبایی و عملکرد ساختمان با ریزجلبک؛ فصلنامه معماری و انرژی؛ تهران؛ شماره دوازدهم؛ ص 68-77.



- سخن سردبیر

مهندس فهیمه دربان


- بهبود سیمای شهری با اصلاح فرهنگ نماسازی

زهرا رسولی‌نژاد، کارشناسی ارشد معماری


- نقش عایق‌کاری حرارتی در بهره‌وری انرژی و بهبود عملکرد پوسته‌خارجی

بهروز محمدکاری، دکتری عمران - فیزیک ساختمان، دانشیار و رئیس بخش انرزی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی


- تکنیک‌های عملیاتی کاهش نوفه و افزایش آسایش صوتی در ساختمان‌های سبز

سمیه امینی‌نسب، دکتری فیزیک، سرپرست بخش آکوستیک مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی


- بررسی عملکرد حرارتی مصالح نما بر کاهش اثرات جزیره‌ی گرمای شهری

سها سیدطباطبایی، کارشناس ارشد معماری و انرژی


- نمونه‌ی موردی ساختمان‌های اداری با نمای دوپوسته

زهرا کشاورز، کارشناس ارشد معماری


- بهینه‌سازی تهویه‌ی طبیعی با به‌کارگیری نمای دوپوسته

محسن تابان، دکتری معماری، استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول؛ زهرا کشاورز، کارشناسی ارشد معماری


- کاهش مصرف انرژی با طراحی معمارانه‌ی ساختمان بلندمرتبه در پی‌ان‌سی پلازا

گروه فنی پژوهشی فصلنامه‌ی معماری و انرژی


- اصول طراحی مبلمان شهری با رویکرد معماری زمینه‌گرا

محمود گلابچی، فوق دکتری سیستم‌های ساختمانی، استاد تمام دانشگاه پارس؛ سمیه پاشایی، کارشناس ارشد طراحی صنعتی


- از نمای معمولی تا نمای زیستی: ارتقای زیبایی و عملکرد ساختمان با ریزجلبک

حمیدرضا رضازاده، کارشناسی ارشد فن‌آوری معماری بایونیک؛ فریال احمدی، دکتری معماری و استادیار دانشگاه مازندران؛ سعبد حقیر، دکتری معماری و دانشیار دانشگاه تهران؛ هاجر صدرموسوی گرگری، کارشناسی معماری


- رابطه‌ی میزان دریافت تابش خورشید با پوسته‌ی خارجی آب‌انبارها

توحید شیری، کارشناسی ارشد معماری


- گزارش‌های اقلیمی، نقاب سایه، روش ارزیابی عملکرد سایه‌بان‌ها (یزد)

دفتر مطالعات اقلیمی فصلنامه‌ی معماری و انرژی



onlin-study-version-img-doc


×

سخن سردبیر:

سال ششم | شماره دوازدهم

بنابر اظهارنظر معماری 2030، انتظار می‌رود تا سال 2060 میلادی در سطح جهان حدود 241 میلیارد مترمربع مساحت جدید به ساختمان‌ها اضافه گردد. این موضوع از آن جهت مخاطره‌آمیز است که محیط ساخته‌شده مسئول بیشترین میزان انتشار کربن‌دی‌اکسید در جهان است. این میزان به طور سالانه 42 درصد از تجمیع انتشارها را شامل می‌شود. برای تطبیق با بزرگترین موج رشد ساختمان‌ها و زیرساخت‎‌ها در راستای کاهش ردپای انرژی و کربن‌دی‌اکسید، حیاتی است که ساختمان‌ها را هدفمندتر و سالم‌تر بسازیم. چراکه بیش از نیمی از ساختمان‌های آینده همین ساختمان‌های امروز هستند. چنانچه به گذشته‌ی معماریِ ایران‌زمین برگردیم همسازی بناها و کاهش ردپاهای مضر بر زیستگاه مردمانمان که حاکی از بینش شهودی یا دانش عملی به ارث رسیده‌ای است را می‌توانیم مشاهده کنیم. امروزه ما معمارها به طور شگفت‌آوری می‌توانیم از این موهبت بهره بریم و در هماهنگی با تکنولوژی و دانش روز دنیا، سبک و سیاقی نوین به معماری بخشیده و این معماریِ معاصرِ کارآمد را به جهانیان نیز عرضه نماییم. ما مهارت‌های ساختمانی پیشرفته‌ای را توسعه داده‌ایم و معماری به طور قابل توجهی تکامل یافت؛ با این حال، ساختمان‌هایمان به مثابه پوسته‌هایی دیده می‌شوند که نمایانگر قدرت، موقعیت و هویت فرهنگی‌ ما هستند. معماری پوسته‌ی ساختمان از لحاظ همسازی با بستر و به‌کاربستِ فن‌آوری‌های به‌روز، کارایی، عملکرد، زیبایی و آسودگی دیداری سنجیده می‌شود و مستلزم در نظرگرفتن چندین فاکتور از جمله محیط بیرونی، شرایط خرد اقلیم، ویژگی‌ها و فرهنگ محیطی، فضای داخلی و نیازهای ساکنین است. معماری نمای ساختمان اغلب مهم‌ترین جنبه از منظر طراحی است، چراکه علاوه‌بر هویت ساختمان، ذوق و هنر معمار را نشان می‌دهد و ارزش‌ زیبایی‌شناختی ساختمان و نوع معماری آن را بیان می‌دارد. مهندسی نما از نقطه‌نظر بهره‌وری انرژی اهمیت بالایی پیدا می‌کند و نقش مهمی در حفظ شرایط دمایی داخلی و بهبود عملکرد پایدار ساختمان‌ها بر عهده دارند. در نتیجه طراحی هوشمندانه‌ی پوسته‌ی خارجی ساختمان می‌تواند باعث گردد تا ساختمان‌ها برای ساکنان و محیط‌شان عملکرد موفقیت‌آمیزتری داشته باشند. درک مؤثر از قوانین و مقررات ساختمانی، هم در وضع¬کنندگان قوانین و هم برای متخصصان درگیر در طراحی و ساخت پوسته‌ی ساختمان، امری حیاتی است. با به دست آوردن درک عمیق از استانداردها می‌توان از ایجاد نماهای ایمن، انعطاف‌پذیر، کارا و جذاب اطمینان حاصل کرد. ویرایش جدید مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان علاوه‌بر تمرکز بر مهندسی پوسته با عایق حرارتی به معماری آن نیز بها داده است، این بدان معناست فرصتی ایجاد گردید تا معمار با درنظر گرفتن استاندارد وضع‌شده، با رویکردی معمارانه بهره‌وری انرژی و زیباشناسی را توأمان ایجاد نماید. اما به هر حال، طراحی پوسته‌ی ساختمان یک موضوع پیچیده است و رویکردی چندوجهی و بین رشته‌ای را می‌طلبد، به طور ایده‌آل به تیمی متشکل از معماران، مهندسان و حتی دانشمندان محیط‌زیست، جهت دستیابی به طراحی بهینه نیاز است. در این شماره‌ی فصلنامه‌ی «معماری و انرژی» عزیزانی همراه و همکار ما هستند که دغدغه‌ای بر روند ناصحیح ساخت‌وسازها یا قوانین موجود دارند و آن‌ها در تلاش بر ایجاد تحولی اساسی تحقیق و پژوهش نموده‌اند. تحولی اساسی بر روند ناصحیح ساخت‌وسازها در سرزمین‌مان که زمانی پیش رو در ساخت بناهای پایدار و سالم بوده است!


سردبیر مهمان:

مهندس فهیمه دربان