نقش فرم در کاهش مصرف انرژي و دستيابي به ساختمان سبز
منتشر شده در شماره هفتم و هشتم
نویسنده مسئول:
همکاران:
درباره‌ی مقاله:
طراحی معماری می‌تواند نقش حائز اهمیتی در بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان و دست‌یابی به اهداف ساختمان سبز ایفا نماید. معماری بومی ایران تجارب ارزشمندی در این زمینه در خود دارد. تجارب گذشته و همچنین مطالعات اخیر بیان‌گر اهمیت دو عامل مهم در طراحی معماری در دست‌یابی به اهداف دنبال‌شده برای ساختمان سبز، از طریق کاهش نیاز به مصرف سوخت‌های فسیلی بوده‌اند: فشردگی ساختمان (کاهش نسبت سطح پوسته خارجی ساختمان به سطح زیربنا)، در تمامی موارد، و دریافت مناسب انرژی خورشید از طریق کشیدگی در مقابل خورشید، جهت‌گیری مناسب ساختمان و ممانعت از سایه‌اندازی ساختمانها بر روی یکدیگر، در مناطق با نیاز گرمایی غالب. آنچه حائز اهمیت است، دست‌یابی به شرایط بهینه میان میزان فشردگی و میزان دریافت انرژی تابشی خورشید از سطوح بنا و به ویژه جبهه جنوبی ساختمان است. این تحقیق به دنبال آن است که با استفاده از شبیه‌سازی به مقایسه کمی سه طرح معماری در شهر جدید هشتگرد بپردازد که شاخص‌‌های مختلف مرتبط با مصرف بهینه‌ی انرژی در آن لحاظ شده است. بر این اساس، ابتدا متغیرهایی که مورد نظر مقایسه نیستند، در تحقیق یکسان فرض شده و سه طرح متفاوت براساس متغیرهای مستقل مورد نظر تحقیق ارائه می‌شود. این متغیرها عبارتند از: میزان فشردگی بنا، سطح دریافت نور خورشید، سایه‌اندازی ساختمانها. همچنین متغیرهای وابسته‌‌ای که بررسی و تحلیل آن‌ها به روش شبیه‌سازی صورت می‌گیرد، عبارتند از: میزان نیاز گرمایی و سرمایی سالانه، به منظور تأمین شرایط آسایش حرارتی ساکنین. شبیه‌سازی توسط نرم‌افزارهای OpenStudio و Energyplus انجام شد و طرح‌های پیشنهادی از نظر میزان بار گرمایی-سرمایی مورد مقایسه قرار گرفتند.
راهنمای استناد به مقاله:
جهت ارجاع این مقاله در اثر پژوهشی خود می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
راهب، غزال؛ حقانی، معصومه؛ 1399؛ نقش فرم در کاهش مصرف انرژي و دستيابي به ساختمان سبز؛ فصلنامه معماری و انرژی؛ تهران؛ شماره هفتم و هشتم؛ ص 37-41.
نسخـه چاپــی
قیمت: 290000 تومان
ارسال توسط پست
فهرست مراجع و منابع این مقاله:
- وزارت نیرو 1390، ترازنامه‌ی انرژی
- مرکز آمار ایران 1390، نتايج آمارگیری از مصرف انرژی در بخش خانوار در نقاط شهری
- قیابکلو، زهرا 1391، مبانی فیزیک ساختمان2، تنظیم شرایط محیطی، انتشارات جهاد دانشگاهی امیرکبیر.
- Edwards, B., Sibley, M., Hakmi, M., Land, P.2006, Courtyard Housing. Past, Present and Future. Abingdon: Taylor &Francis
- Raheb, G. et-al. 2014, Energy Efficient Housing for Hashtgerd New Town- Architectural Concepts and Design Ideas
- Raheb, G. Haghani, M. Maree, E. 2014, Climatic Design Strategies to Achieve Sustainable Architecture in Hashtgerd Residential Complex, BHRC
- Pahl weber, E. Seelig, S. olemburg, H. (eds), 2012, The Shahre Javan Community Detailed Plan. Planning for a Climate Responsive and Sustainable Iranian Urban Quarter, v.3, Tub- BHRC
- Straube , john, 2012, BSI-061: The Function of Form—Building Shape and Energy
- سخن سردبیر
دکتر بهروز محمدکاری
- معماري پايدار و سنت معماري در ايران
وحيد قباديان، دکتری معماری
- انرژي‌هاي تجديدپذير، راهي براي برون‌رفت از بحران انرژي يا کالاي لوکس
عادل محقق، کارشناس ارشد انرژی‌های تجدیدپذیر
- گلخانه، روشي براي بهبود آسايش حرارتي منازل مسکوني در اقليم‌هاي سرد
بهرنگ طالبی، فوق دکتری مهندسی ساختمان
- معيارها و چالش‌هاي مطرح در کيفيت هواي داخل ساختمان
فاطمه زاهد، کارشناس ارشد محیط زیست؛ فائزه برهانی، کارشناس ارشد محیط زیست
- بازيافت، بهينه‌ترين راه‌کار مديريت پسماندهاي ساختماني
فاطمه زاهد، کارشناس ارشد محیط زیست؛ فائزه برهانی، کارشناس ارشد محیط زیست
- بازيافت ضايعات براي توليد مصالح ساختمانی
سهراب ویسه، دکتری مهندسی معدن
- نقش فرم در کاهش مصرف انرژي و دستيابي به ساختمان سبز
غزال راهب، فوق دکتری معماری؛ معصومه حقانی، کارشناس ارشد معماری
- دسترس‌پذيري در راستاي توسعه‌ي پايدار
شعله نوذری، کارشناس ارشد معماری
- ارزيابي شاخص ردپاي آب در ساختمان، گامي در جهت پايداري
کامليا پورمخدومی، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ بهروز محمدکاری، دکتری فیزیک ساختمان
- الگوهاي ارزيابي ساختمان‌هاي سبز در کشورهاي توسعه‌يافته
کامليا پورمخدومی، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ ميثم اکبري پايدار، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ بهروز محمدکاری، دکتری فیزیک ساختمان
- الگوهاي ارزيابي ساختمان‌هاي سبزِ کشورهاي در حال توسعه
ميثم اکبري پايدار، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ کامليا پورمخدومی، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ بهروز محمدکاری، دکتری فیزیک ساختمان
- بهينه‌سازي مصرف انرژي در ساختمانها: رويکرد جديد در مقررات ملي ساختمان
بهروز محمدکاری، دکتری فیزیک ساختمان؛ کامليا پورمخدومی، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ ميثم اکبري پايدار، کارشناس ارشد معماری و انرژی
- بررسي عملکرد ديوارهاي زنده از ديدگاه انرژی
حميد ستاري کرکزلو، کارشناس ارشد معماری و انرژی؛ بهروز محمدکاری، دکتری فیزیک ساختمان
- تأثير داده‌هاي اقليمي در محاسبه‌ي مصرف انرژي ساختمان
عبدالسلام ابراهيم‌پور، دکتری تبدیل انرژی
- گزارشات اقليمـی، منحنـی آمبروترميـک (سمنان)
دفتر مطالعات اقلیمی فصلنامه‌ی معماری و انرژی
نسخـه چاپــی
قیمت: 290000 تومان
ارسال توسط پست
© Copyright 2021 ae-mag.ir | Energy and Architecture Magazine . All rights reserved.
ISSN 2645-5994
سخن سردبیر:
سال دوم | شماره هفتم و هشتم
شروع يک حرکت اساسي در جهت ارزش‌گذاري به ساختمان‌هاي برتر از نظر انرژي و محيط زيست: از ويرايش جديد مبحث 19 مقررات ملي ساختمان تا پيش‌نويس دستورالعمل ارزيابي و رده‌بندي ساختمان‌هاي سبز. اين شماره‌ي مجله‌ي معماري و انرژي به موضوع مهم ارزيابي و رده‌بندي ساختمان‌هاي سبز اختصاص يافته است. لازم به ذکر است اين رويکرد به دليل دو اقدام مهمي است که اخيراً در جهت رده‌بندي کيفي ساختمانها صورت گرفته است: رده‌بندي انرژي و رده‌بندي ساختمان‌هاي سبز. در جهت اجرايي کردن آيين‌نامه‌ي ماده‌ي 18 قانون اصلاح الگوي مصرف، در شهريور 1399 ويرايش جديد مبحث 19 مقررات ملي ساختمان ابلاغ گرديد. ويرايش جديد فرصت‌هايي را در طراحي و اجرا فراهم ساخت که در ويرايش قبلي وجود نداشت. براي تهيه‌ي متن ويرايش جديد، که چهارمين ويرايش مبحث محسوب مي‌گردد، 10 قانون و کد معتبر انرژي، در سطح جهاني و منطقه‌اي مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفتند. رده‌بندي ساختمانها از ديدگاه مصرف انرژي: در ويرايش جديد مبحث 19، علاوه‌بر رده‌ي «ساختمان‌هاي مطابق مبحث 19 (EC)» که پايين‌ترين رده‌ي انرژي تلقي مي‌شود، سه رده‌ي انرژي بالاتر، تحت عناوين «ساختمان کم‌انرژي (+EC)»، «ساختمان بسيار کم‌انرژي (++EC)»، و «ساختمان با مصرف انرژي نزديک به صفر (ECnZ)» نيز تعريف شده است. لازم به توضيح است که چنين الگويي در ديگر کشورها نيز در نظر گرفته شده است. براي مثال، در کشورهاي اروپايي، طراحي و اجراي «ساختمان‌هاي با مصرف انرژي نزديک صفر» تا پايان سال 2018 اختياري بود، ولي از آغاز سال 2019، مطابق ضوابط جديد اروپا، لازم است طراحي و اجراي تمامي ساختمان‌هاي عمومي جديد مطابق ضوابط تعيين‌شده براي «ساختمان‌هاي با مصرف انرژي نزديک صفر» باشد. علاوه‌بر اين، مقرر شده است که از پايان سال 2020 مبناي طراحي و اجراي تمامي ساختمان‌هاي نو «ساختمان‌هاي با مصرف انرژي نزديک صفر» باشد. روش‌هاي جديد طراحي ساختمانها: در ويرايش‌هاي پيشين مبحث 19 دو روش طراحي پوسته‌ي خارجي ساختمان مطرح شده بود. در ويرايش جديد، علاوه‌بر دو روش «تجويزي» و «موازنه‌اي»، دو روش ديگر، تحت عناوين «نياز انرژي» و «کارايي انرژي» نيز مطرح شده‌اند. روش «تجويزي» ساده‌ترين روش و روش «کارايي انرژي» تخصصي‌ترين روش طراحي هستند. در عين حال، کمترين گزينه‌ها در طراحي و بيشترين هزينهي اجرا در حالت استفاده از روش تجويزي است، در حالي که بيشترين گزينه‌ها و حق انتخاب‌ها در طراحي و کمترين هزينهي اجرا در صورتي قابل دستيابي است که از روش «کارايي انرژي» استفاده شود. لازم به ذکر است کاربرد روش‌هاي جديد طراحي مستلزم کسب صلاحيت‌ها از مراجع ذي‌صلاح است، و به اين ترتيب، تخصص انرژي به زودي رسميت خواهد يافت. بهره‌گيري از روشنايي طبيعي و سيستم‌هاي بر پايه‌ي انرژي‌هاي تجديدپذير: در روش‌هاي مختلف طراحي مطابق با ويرايش جديد مبحث 19، ضوابط جديدي براي بهره‌گيري حداکثر از روشنايي طبيعي و سيستم‌هاي بر پايه‌ي انرژي‌هاي تجديدپذير در نظر گرفته شده است. علاوه‌بر اين، در بخش‌هاي مربوط به تأسيسات مکانيکي، در کنار موارد مطرح‌شده در ويرايش قبلي، موضوعات کليدي ديگري نيز، از جمله حداقل بازدهي تجهيزات، کنترل و پايش، بازيافت و ذخيره‌سازي انرژي مد نظر قرار گرفته است. در بخش‌هاي مربوط به تأسيسات برقي نيز، علاوه‌بر توجه به روشنايي مصنوعي، سيستم‌هاي کنترل و موتورها، به موضوعات مهم ديگر، از جمله کاربرد سيستم‌هاي توليد هم‌زمان، ترانسفورماتورها، مولدهاي نيروي برق اضطراري، بانک‌هاي خازن پرداخته شده است. بهره‌گيري از تجارب ديگر کشورها و حمايت معنوي معاونت علمي و فن‌آوري رياست جمهوري و سازمان UNDP: ويرايش جديد با حمايت معنوي و مالي معاونت محترم علمي و فن‌آوري رياست جمهوري و سازمان UNDP تهيه شده است، و با توجه به اين نکته که داراي جنبه‌هاي نوآورانه نسبت به مقررات مطرح جهاني بررسي شده است، ترجمه به زبان انگليسي آن نيز در حال تهيه شدن است. جهت‌گيري به سوي ساختمان‌هاي سبز: در ماده‌ي 18 قانون اصلاح الگوي مصرف، آنچه به عنوان يک تکليف مشخص شده است صرفاً بازبيني مقررات انرژي نيست، بلکه هدفي بسيار متعالي‌تر در نظر گرفته شده است. در متن اين ماده صريحاً عبارت «جهت‌گيري به سوي ساختمان سبز» عنوان شده است. در همين راستا، مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي از سال 1397 اقدام به انجام پروژه‌اي نموده است که در آن، در گام اول، الگوهاي در نظر گرفته شده در 13 مرجع معتبر جهاني و منطقه‌اي مورد بررسي و مقايسه قرار گرفتند. مطرح شدن «سرو سبز»، به عنوان الگوي ملي ارزيابي ساختمان‌هاي سبز: پس از جمع‌بندي نتايج حاصل از تحليل‌ها و مقايسه‌ها، الگويي براي ايران پيشنهاد گرديد، و پس از برگزاري جلسات هم‌انديشي، با حضور نمايندگان نهادهاي مختلف ذي‌ربط و صاحب‌نظرترين متخصصين در زمينه‌هاي مختلف مطرح در ساختمان‌هاي سبز، وزن‌دهي به معيارهاي مختلف تعيين‌شده صورت گرفت. به اين ترتيب، راه براي دستيابي به الگوي ملي ارزيابي و رده‌بندي ساختمان‌هاي سبز، با عنوان «سرو» هموار گرديد. لازم به ذکر است کارفرماي اين پروژه‌ي سازمان ملي زمين و مسکن است، و اميدواريم که در آينده‌ي نزديک، متنِ تهيه شده، به عنوان مدرک پشتيبان، براي ابلاغ دومين آيين‌نامه‌ي اجرايي ماده‌ي 18 قانون اصلاح الگوي مصرف انرژي اعلام گردد. تهيه‌ي مدارک پشتيبان و راهنماهاي لازم: اقداماتي که در ادامه بايد انجام شود تهيه‌ي راهنماهاي تخصصي مورد نياز براي مبحث 19 و همچنين الگوي ارزيابي ساختمان‌هاي سبز است، تا راه‌حل‌هاي فني ساده و اجرايي براي هر يک از اين دو مرجع مهم ملي در اختيار طراحان و تصميم‌گيرندگان پروژه‌هاي ساختماني قرار گيرد. اميد است مطالب ارائه‌شده در اين شماره زمينه را، براي طرح سؤالات و پيشنهادات در جهت تکميل الگوي ملي پيشنهادي، براي ارزيابي ساختمان‌هاي سبز، فراهم نمايد.
سردبیر مهمان:
دکتر بهروز محمدکاری
