بنابر اظهارنظر معماری 2030، انتظار می‌رود تا سال 2060 میلادی در سطح جهان حدود 241 میلیارد مترمربع مساحت جدید به ساختمان‌ها اضافه گردد. این موضوع از آن جهت مخاطره‌آمیز است که محیط ساخته‌شده مسئول بیشترین میزان انتشار کربن‌دی‌اکسید در جهان است. این میزان به طور سالانه 42 درصد از تجمیع انتشارها را شامل می‌شود. برای تطبیق با بزرگترین موج رشد ساختمان‌ها و زیرساخت‎‌ها در راستای کاهش ردپای انرژی و کربن‌دی‌اکسید، حیاتی است که ساختمان‌ها را هدفمندتر و سالم‌تر بسازیم. چراکه بیش از نیمی از ساختمان‌های آینده همین ساختمان‌های امروز هستند. چنانچه به گذشته‌ی معماریِ ایران‌زمین برگردیم همسازی بناها و کاهش ردپاهای مضر بر زیستگاه مردمانمان که حاکی از بینش شهودی یا دانش عملی به ارث رسیده‌ای است را می‌توانیم مشاهده کنیم. امروزه ما معمارها به طور شگفت‌آوری می‌توانیم از این موهبت بهره بریم و در هماهنگی با تکنولوژی و دانش روز دنیا، سبک و سیاقی نوین به معماری بخشیده و این معماریِ معاصرِ کارآمد را به جهانیان نیز عرضه نماییم. ما مهارت‌های ساختمانی پیشرفته‌ای را توسعه داده‌ایم و معماری به طور قابل توجهی تکامل یافت؛ با این حال، ساختمان‌هایمان به مثابه پوسته‌هایی دیده می‌شوند که نمایانگر قدرت، موقعیت و هویت فرهنگی‌ ما هستند. معماری پوسته‌ی ساختمان از لحاظ همسازی با بستر و به‌کاربستِ فن‌آوری‌های به‌روز، کارایی، عملکرد، زیبایی و آسودگی دیداری سنجیده می‌شود و مستلزم در نظرگرفتن چندین فاکتور از جمله محیط بیرونی، شرایط خرد اقلیم، ویژگی‌ها و فرهنگ محیطی، فضای داخلی و نیازهای ساکنین است. معماری نمای ساختمان اغلب مهم‌ترین جنبه از منظر طراحی است، چراکه علاوه‌بر هویت ساختمان، ذوق و هنر معمار را نشان می‌دهد و ارزش‌ زیبایی‌شناختی ساختمان و نوع معماری آن را بیان می‌دارد. مهندسی نما از نقطه‌نظر بهره‌وری انرژی اهمیت بالایی پیدا می‌کند و نقش مهمی در حفظ شرایط دمایی داخلی و بهبود عملکرد پایدار ساختمان‌ها بر عهده دارند. در نتیجه طراحی هوشمندانه‌ی پوسته‌ی خارجی ساختمان می‌تواند باعث گردد تا ساختمان‌ها برای ساکنان و محیط‌شان عملکرد موفقیت‌آمیزتری داشته باشند. درک مؤثر از قوانین و مقررات ساختمانی، هم در وضع¬کنندگان قوانین و هم برای متخصصان درگیر در طراحی و ساخت پوسته‌ی ساختمان، امری حیاتی است. با به دست آوردن درک عمیق از استانداردها می‌توان از ایجاد نماهای ایمن، انعطاف‌پذیر، کارا و جذاب اطمینان حاصل کرد. ویرایش جدید مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان علاوه‌بر تمرکز بر مهندسی پوسته با عایق حرارتی به معماری آن نیز بها داده است، این بدان معناست فرصتی ایجاد گردید تا معمار با درنظر گرفتن استاندارد وضع‌شده، با رویکردی معمارانه بهره‌وری انرژی و زیباشناسی را توأمان ایجاد نماید. اما به هر حال، طراحی پوسته‌ی ساختمان یک موضوع پیچیده است و رویکردی چندوجهی و بین رشته‌ای را می‌طلبد، به طور ایده‌آل به تیمی متشکل از معماران، مهندسان و حتی دانشمندان محیط‌زیست، جهت دستیابی به طراحی بهینه نیاز است. در این شماره‌ی فصلنامه‌ی «معماری و انرژی» عزیزانی همراه و همکار ما هستند که دغدغه‌ای بر روند ناصحیح ساخت‌وسازها یا قوانین موجود دارند و آن‌ها در تلاش بر ایجاد تحولی اساسی تحقیق و پژوهش نموده‌اند. تحولی اساسی بر روند ناصحیح ساخت‌وسازها در سرزمین‌مان که زمانی پیش رو در ساخت بناهای پایدار و سالم بوده است!

سردبیر مهمان:

مهندس فهیمه دربان