شگردهای طراحی معماری پایدار در پهنه‌های اقلیمی ایران
منتشر شده در شماره پنجم و ششم فصلنامه معماری و انرژی
نویسنده مسئول:
همکاران:
درباره‌ی مقاله:
مشکلات زیست محیطی در قرن بیست و یکم و سهم نسبتاً بالای زندگی شهرنشینی و بخش ساختمان در افزایش این مشکلات، لزوم توجه به شرایط جغرافیایی و اقلیمی در ساخت و ساز را به امری بدیهی برای حفظ این سیاره تبدیل کرده است. معماری بومی با توجه به قابلیتها و حساسیت های آن نسبت به امکانات طبیعی محیط، همواره توانسته راه‌کارهای عملی و کارآمدی را در اختیار طراحان بخش ساختمان قرار دهد. کشور پهناور ایران با دارا بودن قابلیت‌های بی‌نظیر از نظر تنوع جغرافیایی، اقلیمی و سابقه سکونت چند هزار ساله، گنجینه‌ای عظیم از معماری بومی را در بردارد که شناخت و رمزگشایی نحوه ارتباط آن با امکانات بستر طرح، می‌تواند راه‌گشای طراحان علاقه‌مند به مسائل زیست محیطی باشد. در این راستا نوشتار حاضر تلاش کرده تا حاصل مطالعات نگارندگان در زمینه‌ی پهنه‌بندی اقلیمی ایران و شگردهای طراحی همساز با اقلیم در بوم‌های مختلف آن را به زبانی ساده و قابل استفاده طراحان حرفه‌ای، ارائه دهد. تفاوت اصلی پهنه‌بندی اقلیمی معرفی شده در این نوشتار با سایر پهنه‌بندی‌های موجود، سه نکته زیر است: 1- در این پهنه‌بندی علاوه‌بر شرایط اقلیمی و آسایش انسان، نکات مهم در مرحله‌ی اجرا، ساخت و فرسایش ساختمان نیز مد نظر قرار گرفته است. 2- علاوه‌بر پهنه‌بندی اقلیمی، پهنه‌بندی معماری نیز در این روش مد نظر بوده که حوزه‌های مختلف جغرافیایی و اقلیمی را علاوه بر مشخصات اقلیمی بر اساس شگردهای به کار رفته در معماری بومی دسته‌بندی کرده است. 3- با این نگاه، علاوه‌بر چهارپهنه‌‌‌‌‌‌‌ی معروف که همواره مورد اشاره بوده است (گرم و خشک، معتدل و مرطوب، سرد، گرم و مرطوب)، پهنه‌ی پنجمی اضافه شده است که به نام گرم و نیمه مرطوب معرفی می‌شود و از نظر آسایش انسان و شگردهای همسازی با اقلیم به عنوان پهنه‌ی متفاوتی قابل تشخیص است.
واژه‌های کلیدی:
پهنه بندی اقلیمی ، معماری بومی ، طراحی همساز با اقلیم ، اقلیم گرم و خشک ، اقلیم سرد ، اقلیم معتدل و مرطوب ، اقلیم گرم و مرطوب
راهنمای استناد به مقاله:
جهت ارجاع این مقاله در اثر پژوهشی خود می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
طاهباز، منصوره؛ جلیلیان، شهربانو؛ 1399؛ شگردهای طراحی معماری پایدار در پهنه‌های اقلیمی ایران؛ فصلنامه معماری و انرژی؛ تهران؛ شماره پنجم و ششم؛ ص 67-81.
نسخـه چاپــی
قیمت: 290000 تومان
ارسال توسط پست
- سخن سردبیر
دکتر منصوره طاهباز
- خط در معماری
محمد منصور فلامکی، دکتری معماری
- ساختمان یکپارچه با فتوولتائیک، راه‌کاری برای معماری امروز و آینده
راحیل وفایی، دکتری معماری
- سیستم‌های ارزیابی پایداری محلات، تغییر مقیاس در پارادایم پایداری
حمید محبی، دانشجوی دکتری معماری
- معماری خاک‌پناه و ذخیره‌ی انرژی
مقدی خدابخشیان، دکتری معماری
- باززنده‌سازی پایدار زمین‌های قهوه‌ای به منظور کاهش مصرف انرژی
محمدرضا جوادی، کارشناس ارشد معماری
- بررسی رفتارهای سازگارانه جهت دستیابی به آسایش دمایی (خانه‌ی اکرمی آران)
سارا عنبری، دانشجوی دکتری معماری
- مقدمه‌ای بر آشپزخانه‌ی سبز و پایدار
یاکس
- انرژی - کارایی، زیربنای تحولات فن‌آوری‌های نوین در نورپردازی
ارمغان احمدی، دکتری طراحی شهری
- شرحی بر سامانه‌های نوین تهویه‌ی طبیعی با الهام از بادگیرهای کهن ایران
آذین ولاشجردی فراهانی، کارشناس ارشد معماری و انرژی
- آپارتمان‌های پایدار لِیکساید سنیور (ارتباطی کارا میان اقشار کم‌توان با یکدیگر و جامعه‌ی پیرامون خود)
گروه فنی پژوهشی فصلنامه‌ی معماری و انرژی
- شگردهای طراحی معماری پایدار در پهنه‌های اقلیمی ایران
منصوره طاهباز، دکتری معماری؛ شهربانو جلیلیان، کارشناس ارشد معماری
- پهنه‌بندی اقلیمی شهرها، بنادر و جزایر جنوبی ایران به منظور استفاده در فرآیند طراحی معماری
نیلوفر نیک‌قدم، دکتری معماری؛ سید مجید مفیدی شمیرانی، دکتری معماری پایدار؛ منصوره طاهباز، دکتری معماری
- گزارشات اقلیمی، تقویم نیاز اقلیمی (بهبهان)
دفتر مطالعات اقلیمی فصلنامه‌ی معماری و انرژی
نسخـه چاپــی
قیمت: 290000 تومان
ارسال توسط پست
© Copyright 2021 ae-mag.ir | Energy and Architecture Magazine . All rights reserved.
ISSN 2645-5994
سخن سردبیر:
سال دوم | شماره پنجم و ششم
با نگاهی گذرا به تاریخچه‌ی ساخت و ساز روی کره‌ی زمین متوجه می‌شویم که کلیه‌ی موجودات به جز انسان، دارای معلوماتی غریزی در مورد ساخت سرپناه خود هستند و هرچند سرپناه ساخته شده توسط آن‌ها از ویژگی‌های مطلوبی متناسب با نیازشان برخوردار بوده، ولی همواره به یک شکل و بدون تغییر در طول زمان ساخته شده است. به عبارت دیگر ابتکار یا خلاقیتی در جهت تغییر آن اعمال نکرده‌اند. در بین موجودات، انسان، این موجود هوشمند و تعالی طلب، تنها جانداری است که برای ساخت سرپناه مناسب، همواره از خلاقیت و هوش خود بهره برده و متناسب با امکانات و نیازهای جدید، تغییراتی را در ساخت سرپناه خود اعمال کرده است؛ به گونه‌ای که شیوه‌های ساخت و ساز او به طور مدام در حال تغییر و تحول بوده‌اند. معماری بومی مناطق مختلف جهان گواه هوشمندی و خلاقیت انسان در بهره‌برداری از امکانات طبیعی پیرامون اوست. با توجه به محدودیت‌های موجود در بوم‌های مختلف، معماری بومی همواره نماد امکانات طبیعی و هوشمندی و خلاقیت‌های ساکنان هر منطقه بوده است. آشنایی با این معماری، خصوصاً در مناطق محروم‌تر و ناسازگارتر از نظر شرایط زندگی، درس‌های ارزنده‌ای از خلاقیت و هوشمندی مردم در بهره‌گیری از امکانات موجود را در اختیارمان قرار می‌دهد. با ورود به عصر مدرن و دستیابی به علوم و تکنولوژی‌های پیشرفته از یک طرف، و سهولت حمل و نقل و جابه‌جایی در اطراف و اکناف کره‌ی زمین از طرف دیگر، به تدریج از ساخت و ساز بومی دور شدیم و امروزه کار به جایی رسیده که ساخت و ساز به صورت تخصصی توسط نهادها یا افراد متخصصی انجام می‌شود که در آن زمینه تبحر و تجربه‌ی بیشتری دارند. تسلط تکنولوژی و تسلط دسترسی به امکانات مناطق دیگر و تخصصی شدن حرفه‌ها موجب شده تا از خلاقیت و هوشی که در استفاده از امکانات خود داشتیم دور شده و شیوه‌های ساخت و ساز بومی را فراموش کنیم. حتی کار به جایی رسیده که ساخت و سازهای امروز ما به جای آن منطق و هوشمندی که در بهره‌گیری از امکانات محیط پیرامون خود در معماری بومی داشتیم، به سمت ساخت و سازهای بی‌منطق، گران قیمت و ناکارآمدِ تقلیدی هدایت شده است. هر چه بیشتر مرعوب تکنولوژی شدیم و سعی در تقلید از تکنولوژی‌های بیگانه کردیم، خودمان را بیشتر فراموش کردیم و کمتر در جهت پاسخگویی منطقی و کارآمد به نیازهای خود گام برداشتیم. امروزه حتی فراموش کرده‌ایم که در صورت نبود امکانات مدرن و پیشرفته، چگونه می‌توانیم با بهره‌گیری از شرایط طبیعی موجود، معماری معقول و مرفهی برای نیازهایمان فراهم کنیم. بنابراین نیاز به یک رجوع به خویشتن داریم. رسالت این شماره از مجله‌ی معماری و انرژی، آشنایی بیشتر با بوم و معماری بومی سرزمینمان است. می‌خواهیم ببینیم که در مناطق مختلف مردم چگونه با کمترین امکانات و با ساده‌ترین شکل موفق شده‌اند همان پاسخ‌هایی را به نیازهای زندگی خود بدهند که ما در معماری مدرن با امکانات بسیار پیشرفته و هزینه‌های گزاف سعی در دستیابی به آن داریم؛ و چه بسا در برخی از موارد نتوانسته‌ایم آن‌ها را پوشش دهیم. مقالات منتخب در اين شماره، حاصل تحقيقات و کارهاي ميداني بوده که توسط دانشجويان يا محققان فعال در اين حوزه انجام شده است. در انتخاب اين مقالات تلاش بر اين بوده که طيف متنوعي از رويکردهاي مختلف به امکانات ساخت و ساز محلي، اعم از امکانات بومي و امکانات تلفيق شده با تکنولوژي‌هاي مناسب بوم، ارائه شود. اميد است اين شماره‌ی نشريه بتواند ضمن معرفي امکانات بومي مناطق مختلف و تجربيات متنوعي که در هر پهنه به آن دست يافته‌ايم، جرقه‌هاي خلاقيت و نوآوري براي طراحان و دست‌اندرکاران ساخت و ساز امروزي را فراهم آورد. به اين معني که بتوانند راه‌کارهاي اجرايي و کارآمدي براي مناسب‌سازي استفاده از امکانات و تکنولوژي‌هاي جديد در معماري بومي متناسب با نيازهاي جامعه‌ی مدرن امروز را ارائه دهند.
سردبیر مهمان:
دکتر منصوره طاهباز
